Van de rug en de tuinman

Ale enige maanden lang heb ik last van rugpijn.
Niks bijzonders, dacht ik.
Daar heeft een ieder wel eens last van en wat vanzelf komt, gaat ook vanzelf weer weg.
Ik deed wat oefeningen die ik ooit had geleerd om het euvel te verdrijven.
Het hielp geen steek.
Sterker nog de uitstralende pijn die helemaal naar mijn voet toeliep, werd heviger.
Ik sliep vier uurtjes 's nachts en werd dan wakker.
Zou ik aan een nieuw matras toe zijn?

Ik kreeg het advies om toch maar naar de huisarts te gaan.
'Een klassiek geval van Ischias mevrouw' luidde de diagnose van de arts.
Met een recept voor een ontstekingremmertje en een verwijzing naar de lokale fysio ging ik huiswaarts.

Op onderstaand plaatje ziet u in het rood aangegeven waar de pijnpunten zich bevinden.
En dan bleek ook nog eens dat ik de Ischias aan twee kanten heb.
Dus die rode lijntjes moet u dubbel zien.
Ik zag ook een beetje dubbel, zeker toen ik van het fysiomeisje hoorde dat het wel lang zou duren voordat ik van de kwaal verlost zou zijn.
De behandeling is niet leuk.
Het is een soort van marteling die ik onderga.
Het bestaat uit massage van de lagere bilspieren....
Je ligt daar met een onblote bilpartij en en daar gaat iemand fiks tekeer.
De tranen lopen me af en toe over de wangen en ik ben niet bepaald kleinzerig.
Ik loop met gemak twee weken rond met een gebroken knie.
(Tja ik zeur er even rustig op los, maar dat helpt, hoop ik, alles voor de genezing)

De kwaal belet me om nu eens echt werk te maken van de tuin.
Gelukkig heb ik een pa die de moestuin bijhoudt, maar ik heb ook nog een siertuin.
En die schreeuwt om aandacht en arbeid.
Ik durfde dus de tuin niet meer in....

Wat te doen?
Ik plaatste in uiterste nood een oproep op 'offertevergelijker' voor hoveniers.
Ik zag de bui al weer hangen.
Eindeloos wachten op reacties, want ik had geleerd van de offerterende aannemers.
Je zou denken dat er geen recessie is.

Maar hoveniers reageren in rolletjes van zes en dan in het kwadraat.

Het leuke is dat ze allemaal een andere inschatting hebben van de klus.
Er moeten twee borders leeg worden opgeleverd.
Vuil voeren we zelf af.
Planten die overblijven uit de ene border kunnen we herplanten in de andere border.

De rekenmachine van de hoveniers doet vervolgens zijn werk.

Waar de ene hovenier een half dagje voor nodig heeft, doet de andere er zeker twee dagen over.
Het resulteert in een prijsverschil van meer dan vijfhonderd euro in de offerte's.

Ik heb mijn roeping gemist...
Ik had hovenier moeten worden.
Ware het niet dat mijn rug het niet zo'n goed idee vindt.

"La la la, wat zullen we eten????"

Bij het lezen van de titel van dit stukje moet u eigenlijk een wijsje zingen...
Nu voorziet het blogger-dashboard-menu niet in muzieknoten, he da's nu jammer.
Maar er was altijd zo'n onderdeeltje op de radio over de groenteman die dagelijks een receptje gaf over wat de pot kon schaffen voor de avondmaaltijd.

Ter voorbereiding op de herfstmaaltijd heb ik vandaag van mijn schoonzus planten gekregen van twee pompoensoorten.

Allereerst de "Uchiki Kuri". U weet wel zo'n typische oranje pompoensoort.

Het dingetje staat ferm te groeien in een potje en wordt morgen bij goed weer uitgeplant in de volle grond.
Evenals zijn soortgenoot, ook een pompoentje maar dan wat kleiner van formaat.
De "Jack-be-Little, wat een naam....
Hieronder ziet u hem in volle glorie.

Hij schijnt het ook erg leuk te doen in bloemstukken.
Ach waar google al niet goed voor is. Je steekt er nog eens iets van op.
"Jack" is als plantje in het potje nog wat kleiner dan zijn grote broer.
Nu maar hopen dat ze het gaan redden in de volle grond.
Een beetje extra schapenmest en wat compost moet de groei gaan bespoedigen.
Pompoenen zijn dol op een stevige maaltijd en aan die wensen ga ik dan ook maar tegemoet komen.

Maar schoonzus Angelique had in de vensterbank nog meer lekkers in spé staan.
Ik kreeg een komkommerplantje mee en een "lemon-cucumber".
Ik had er nog nooit van gehoord en de plaatjes op het internet zien er erg 'zurig' uit.
Maar bij nadere bestudering van de teksten blijkt dat de citroen komkommer juist erg lekker, zoetig en 'cripsy' is.

Zeg nu zelf, het ding ziet er niet uit... U zou er geen komkommer in herkennen.

Inmiddels staan de komkommer-peuters al in de kas.
De ingenieuze sproeiinstallatie staat ook aan.
Helemaal zelf en handgemaakt door de hereboer des huizes en gefabriekt van een aantal buizen en sproeiertjes.
Tuinslang eraan en even de kraan openzetten. Natuurlijk moet ik die niet vergeten dicht te draaien....
Want 'komkommmers moet je eraan gieten', maar teveel water is natuurlijk ook weer funest.

Al tuinierend heb ik zo mijn overpeinzingen...
Wat is er nu leuk aan schoffelen, harken, bukken, wieden, opruimen en bezemen?
Eerlijk gezegd als ik er mee bezig ben heb ik de behoefte om al die gereedschappen aan de wilgen te hangen.
Maar, als ik weer een stuk onkruidvrij heb gemaakt, de moestuin is schoon en er staan verse planten in, dan overkomt me een onuitsprekelijk genoegen van voldoening.
Ik kijk uit op een schone tuin, en overzie alles en mijn oog reikt dan over de heg.
De schapen lopen lekker te grazen en in de verte zie ik de bosrand.
De zon zakt een beetje weg in de avond en het ruikt zo lekker.
Ik ben tevreden en zie in de toekomst mijn eerste komkommers al verdwijnen in een salade of verwerkt tot tzatziki.

Hier het recept:
Schil een komkommer
Maak hem fijn met behulp van de keukenmachine (middelfijne rasp), een handrasp kan natuurlijk ook.
Neem een half bakje griekse yoghurt (10% vet) en vermeng dit met vier uitgeknepen tenen knoflook, een beetje dille het liefste vers, wat zout en zwarte peper uit de pepermolen.
Laat de geraspte komkommer en half uur uitlekken.
Vermeng de komkomerrasp met het yoghurtmengsel en laat het minstens een half uurtje in de koelkast staan om de smaken goed te laten mengen.

Eet het bijvoorbeeld met aardappels uit de oven.
BBQ vlees en aardbeien als toetje.

Kraampakket (voor schapen)

Tja het zal je maar gebeuren. Je koopt een overjarige ooi en je weet niet of ze wel of niet drachtig is.
Dat overkwam een aardige mevrouw die me vanavond belde.
Ze is helemaal in haar nopjes met de Wensleydale Longwool ooi die vorig jaar nog een ramlammetje het levenslicht heeft doen zien.
Bij de verkoop werd er gezegd dat de ooi wel bij de ram had gelopen maar of ze nu drachtig is?
In de maanden januaris en februari had de ooi nog gezelschap gehad van de rammen.

Van uiervorming was nog niets te zien.
Ik zie u denken "wat is dat?".
Ik ga het u even uitleggen.
Een ooi (vrouwtjesschaap) heeft een uier, die is zo plat als een dubbeltje als ze niet drachtig (dat is zwanger) is.
Al die extra ballast is volstrekt onnodig in de rest van het jaar dus een ooi loopt niet met haar boezem te koop.
Rammen vallen blijkbaar niet op een cup dubbel D. Ze worden er niet warm of koud van.
Maar aan het einde van de dracht, of soms iets eerder, dan zie je opeens een uier in wording.
Dat kan enige dagen duren, de uier groeit steeds maar door, maar je ziet soms ook dat de uier in één keer 'volschiet'.
Opeens is er een volwassen uier te zien en soms komt er al een beetje melk uit.
Overigens, de draagtijd van een ooi is ongeveer vijf maanden.

Is de uier aanwezig, dan ben je er bijna altijd zeker van dat je je moet voorbereiden op de geboorte van één of meer lammetjes.
Nog een aanwijzing voor een naderende geboorte is het invallen van de flanken van de ooi.
Het schaap ziet er verder goed uit, maar aan de achterkant lijkt het hele zaakje één doffe ellende.

Hoe ziet een kraampakket voor een ooi er uit?

Allereerst, koop een flacon glijmiddel.

Ik hoop het niet voor u, maar soms moet er geboortehulp worden gegeven.
Dan is het voor de ooi wel zo prettig als u gebruik maakt van glijmiddel als u bij haar 'naar binnen' moet.

De ooi heeft u opgestald op een tochtvrij en regenvrije plaats.
Stro is een goed kraammatras.
Spaar oude handdoeken, als u lammetjes op weg moet helpen in dit leven en de moeder doet dit onvoldoende dan moeten de kleintjes stevig worden drooggewreven.
De gebruikte handdoeken wast u later in de wasmachine op een kookprogramma.

Het is handig als u een warmtelamp bij de hand heeft met een verlengsnoer.
Soms hebben de lammetjes, zeker als het meerlingen zijn, een beetje extra warmte nodig de eerste dagen.
Alle energie moet gaan zitten in groei en niet in het zichzelf warmhouden.
Hieronder ziet u het armatuur van een warmtelamp, er hoort ook nog zo'n rode lamp in.

Na de geboorte moeten de lammetjes snel de tepel weten te vinden.
Het kan heel handig zijn om voor de geboorte de overtollige wol rondom de tepels en aan de flanken weg te knippen.
Je zal het maar meemaken als lammetje dat je door een gordijn van wol en lokken je weg moet zoeken naar de biest.

"Biest", wat is dat?
Dat is het eerste spul wat uit de uier komt. Het is heel erg eiwitrijk en absoluut noodzakelijk voor een goede start van de kleintjes.
Let dus goed op of alle lammetjes de tepel kunnen vinden en ook drinken.
Bij meer dan twee lammetjes is er vaak een probleem. Er zijn namelijk maar twee tepels!
Het lammetje met het laagste geboortegewicht is dan vaak de klos.
Hij of zij kan het wel schudden, de biest is of al op, of hij of zij wordt steeds onder de voet gelopen door zijn broertje of zusje.
Hoe lost u dit op? Met oplosbiest!

U lost dit op volgens de raadgevingen op de verpakking.
Vervolgens doet u dit in een speciaal lammerflesje met speen.

U pakt het lammetje en gaat het flesje geven.
Het is meestal zo dat een hele oplossing te veel in één keer is.
Zet het flesje met oplosbiest weg in de koelkast en warm de fles later weer op in een maatbeker met heet water.
Controleer dan de temperatuur van de biest. U weet het vast nog wel, pas de 'binnenkantpolstemperatuurmethode' toe, precies zoals u dit weleens heeft gedaan bij het geven van een fles aan een baby.

Lammetjes moeten snel zelfstandig op hun pootjes staan en bij de moeder gaan drinken.
Ook na de eerste (oplos) biest.
Gaat dat niet goed, dan gaat u de biest vervangen door lammermelk.
Een goede leverancier van schapenbenodigdheden, verkoopt ook poedermelk voor schapen per kilo.

Koop op voorhand dus een kilo en verpak het goed.

De moeder moet u ook lekker verwennen!
Veel schapenbrok van goede kwaliteit.
Kuilvoer, een appeltje of twee, rauwe stukjes aardappel zonder schil, bietenpulp geweld, witlofblad, takken van de vlier of van de wilg met blad en een mineralenemmer.

En natuurlijk veel vers water!

Bij twijfel over het aflammeren en de periode erna is het goed om een deskundig veearts te bellen.

Alle genoemde artikelen moet u beslist in huis hebben.
Onder het motto "beter mee dan om verlegen".

Grote kezen.....

Ik ben opgegroeid met en in de moestuin. Ik kan mij niet anders heugen dan dat mijn vader en beide opa's een moestuin hadden. De vader van mijn vader had er eentje aan de spoordijk. Dit werd de spoorarbeiders en baanvakwerkers gegund door hun werkgever, de NS.
Het was een goedkope manier om aan voedsel voor de vaak grote gezinnen te komen.
Ik weet van mijn vader dat zijn vader, heel veel sperziebonen teelde en dat mijn vader die "herebonen" nog steeds niet lust. Hij gruwelt ervan....

Tuinbonen, zoals je op de bovenste foto's ziet heten in Bollenstreektaal, de streek waar ik vandaan kom, grote kezen. Ongetwijfeld hebben ze die benaming gekregen omdat ze vaak te lang doorgroeiden. Ze worden dan enorm groot en worden taai!

Ondanks al mijn goede voornemens kwam het er dit jaar weer niet van om tuinbonen te "leggen".
Maar wij hebben een heel goed adres voor de inkoop van aardbeien en zacht fruit en dat is de firma Sturing in Laaghalen. Zij hebben in hun bescheiden winkeltje bij hun bedrijf, nog veel andere soorten fruit en groenten.
Dus ik kon de verleiding niet weerstaan en heb twee kilo tuinbonen meegenomen.
Ja voor twee personen heb je heel wat nodig want je koopt voornamelijk de "verpakking".

Er is door in de natuur bijna niets zo mooi verpakt als de tuinboon.
Ze liggen keurig op een zacht bedje wat nog het meest op een hele nieuwe moltononderlegger lijkt. Mijn hele leven ben ik al gefascineerd door deze mooie vorm van bescherming.

Mevrouw Sturing, ze is zestig plus, had nog nooit tuinbonen gegeten en wist ook niet hoe ze ze moest klaarmaken. Dat hebben we even uit de doeken gedaan.
Hoe maak je een smakelijke tuinbonenschotel, nou zo!
Dop de tuinbonen en spoel ze af,
Kook ze in water met een beetje zout en wat bonenkruid, gedroogd of vers.
Laat ze zo'n twaalf minuten koken en proef of de bonen gaar zijn. De wat grotere bonen hebben een wat langere kooktijd nodig.
Giet de bonen af en roer er wat créme fraiche door, maar gewoon een beetje roomboter is ook erg smakelijk.
Voor een extra lekkere variant kun je uitgebakken kleine stukjes rookspek met een meegebakken fijn gesnipperd uitje, toevoegen.

Volgend jaar ga ik toch maar weer mijn voornemen om grote kezen te telen ten uitvoer brengen. Niet alleen omdat ze zo lekker zijn, maar als ze in bloei staan ruiken ze fenomenaal lekker....